با سقوط دمشق و فرار بشار اسد از سوریه، بیش از نیمقرن حکمرانی خانواده اسد بر این کشور نیز به پایان رسید. به نوشته اندیتیوی (NDTV)، بشار اسد «آخرین بازمانده» بود که قدرتش نه فقط به جایگاهش، بلکه به حمایت بیوقفه حلقه نزدیکانش متکی بود، برادرش ماهر که فرماندهای تندخو در ارتش بود و خواهرش بشری که «بانوی آهنین» لقب گرفته بود، و همسر بشری، آصف شوکت، که چهرهای محاسبهگر در سازمان اطلاعات بود. اما اسد گریخت و جبهه او که زمانی متحد بود شروع به فروپاشی کرده است.
در ادامه نگاهی میاندازیم به حلقه نزدیکان بشار اسد که نقشی کلیدی در رژیم او داشتند.
ماهر اسد
ماهر اسد ۵۶ ساله، برادر کوچکتر بشار، فرمانده گارد ریاستجمهوری و لشکر زرهی چهارم سوریه، و چهرهای کلیدی در ساختار نظامی سوریه و اتحاد با جمهوری اسلامی ایران بود. او که بهعنوان تندروترین عضو خانواده شناخته شده است «چهره بیرحم قدرت» توصیف میشود و بر شبهنظامیان شبیحه نظارت داشت که از منافع رژیم اسد محافظت میکردند.
اتحادیه اروپا ماهر اسد را در سال ۲۰۱۱ بهدلیل نقشی که در خشونت علیه معترضان داشت، تحریم کرد. شهرت ماهر به بیرحمی در اعتراضهایی که اغلب معطوف شخص او میشد نمود داشت. او همچنین با تیراندازی به آصف شوکت، شوهر خواهرش، در سال ۱۹۹۹ ارتباط داشت و نامش بهعنوان مظنون ترور رفیق حریری، نخستوزیر لبنان، در سال ۲۰۰۵ مطرح شد.
انیسه مخلوف
انیسه مخلوف، مادر بشار اسد و بیوه حافظ اسد، رئيسجمهوری پیشین سوریه، است. او شاید حضور کمرنگی در انظار عمومی داشته باشد، اما در تمام امور خانواده اسد حرف آخر را میزند.
به گفته وائل الحافظ، از اعضای اپوزیسیون سوریه در تبعید، تصمیمها بهصورت جمعی در حلقه داخلی خانواده اسد گرفته میشود اما انیسه است که حرف آخر را میزند.
بشری اسد
بشری اسد متولد سال ۱۹۶۰ و تنها خواهر بشار اسد است و در رشته داروسازی تحصیل کرده است. او نیز مانند برادرش ماهر، به سختگیری و ستیزهجویی معروف است و بهعنوان منشی بشار، نقشی قابلتوجه در رژیم ایفا میکرد. او در اواسط دهه ۱۹۹۰ با آصف شوکت ازدواج کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بشری همچنین رابطه پرتنشی با همسر بشار اسد، اسماء، داشته است. به گفته محمد داوود، دیپلمات سوری سابق، بشری تا مدتی طولانی مانع از آن شد که اسماء «بانوی اول» سوریه لقب بگیرد و ترجیح میداد این لقب همچنان متعلق به مادرش، انیسه، باشد.
بشری اسد همچنین با رامی مخلوف، پسر داییاش، روابط تجاری نزدیک دارد.
رامی مخلوف
رامی مخلوف، پسردایی بشار اسد، حدود ۶۰ درصد از بخش تجارت سوریه را تحت کنترل دارد. او متولد سال ۱۹۶۵ است و بهعنوان ثروتمندترین مرد سوریه شناخته میشود که در بخشهایی مانند مخابرات، خردهفروشی، انرژی، بانکداری، و حملونقل فعالیت داشته است.
آمریکا در سال ۲۰۰۸ رامی مخلوف را بهدلیل سوءاستفاده از نفوذ سیاسی تحریم کرد و اتحادیه اروپا نیز در سال ۲۰۱۱، او را به اتهام تامین مالی سرکوب معترضان تحریم کرد.
رامی مخلوف، که بهدلیل فساد منفور است، اخیرا اعلام کرده بود که در نظر دارد بخشی از ثروتش را به خیریه اهدا کند. برادرش، حافظ مخلوف، رئیس سازمان اطلاعات غیرنظامی سوریه است.
آصف شوکت
ژنرال آصف شوکت، افسر نظامی علوی، در سال ۱۹۹۵ با بشری اسد، خواهر بشار اسد، ازدواج کرد. او ابتدا با استقبال و پذیرش خانواده اسد مواجه نشد، اما در نهایت اعتماد آنها را جلب کرد و رابطهای نزدیک با بشار اسد پیدا کرد.
آصف شوکت بهسرعت در ردههای نظامی ارتقا پیدا کرد و تا سال ۲۰۰۵، بهعنوان رئیس سازمان اطلاعات نظامی، و سپس، معاون اطلاعات نظامی، و بعد، رئیس اطلاعات نظامی خدمت کرد.
او، بهرغم جنجالهای بینالمللی، در سال ۲۰۰۸ بهعنوان معاون ستاد ارتش منصوب شد. شوکت، همراه ماهر اسد، مظنون به دخالت در ترور رفیق حریری، نخستوزیر لبنان، بود.
اسماء اسد
اسماء اسد در سال ۱۹۷۵ در لندن در یک خانواده دیپلمات سوری متولد شد. او در دسامبر ۲۰۰۰ با بشار اسد ازدواج کرد و سه فرزند دارند: حافظ، زین و کریم. اسماء در رشته علوم رایانه و ادبیات فرانسه از کینگز کالج لندن فارغالتحصیل شد و پیش از ازدواج با بشار، در حوزه بانکداری سرمایهگذاری فعالیت میکرد.
اسماء اسد نقشی کلیدی در ارائه تصویر اصلاحطلبی معتدل از بشار اسد ایفا کرد. او در سال ۲۰۰۵ سازمانی برای تشویق جوانان سوی به پذیرش «شهروندی فعال» تاسیس کرد. شایعات حاکی از آن است که از زمان آغاز شورش و ناآرامی در سوریه، اسماء همراه فرزندانش در لندن به سر میبرد.